| Kamu İdaresi Türü | Diğer Özel Bütçeli İdareler |
|---|---|
| Yılı | 2017 |
| Dairesi | 8 |
| Karar No | 183 |
| İlam No | 262 |
| Tutanak Tarihi | 15.9.2020 |
| Kararın Konusu | İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar |
İhzarat malzeme bedeli kesintisi
…’nin yükleniminde bulunan … Barajı İkmali İnşaatı İşinde; yükleniciye tutanak mukabili idare malı malzeme olarak teslim edilen … m3 doğal, kırma, tuvenan kum ve tuvenan malzeme bedelinin yükleniciden alınmaması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin olarak;
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin Geçici Hakediş Raporları başlıklı 39’uncu maddesinin (c) fıkrasında;
“İhzarat yapılmasının öngörüldüğü işlerde;
1) İhzarat miktarı yapı denetim görevlisi tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte ölçülür ve bulunan miktarlar sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna dahil edilir. İhzaratın hakediş raporlarına geçirilebilmesi için, bunların işin bünyesine girecek veya yardımcı olarak kullanılacak malzemeden olması ve fiyatlarının ihale dokümanında gösterilmiş bulunması gereklidir. Sözleşmelerinde aksine bir hüküm yoksa, işbaşına getirilmemiş ihzaratın bedeli ödenmez.
2) İhzaratın, iş programlarında, sözleşme ve eklerindeki esaslara göre belirtilecek miktarlardan fazla yapılması idarenin iznine bağlıdır.
3) Bedeli ödenmiş ihzarat malzemesi, ancak yetkili makamın onayı ile şantiyeden çıkarılabilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükme göre, ihzaratların, hakediş raporlarına geçirilebilmesi için işin bünyesine girecek veya yardımcı olarak kullanılacak malzemeden olması ve fiyatlarının ihale dokümanında gösterilmesi gerektiği açıktır.
Ancak, ihale dokümanında önceden belirlenmemiş ihzarat malzemelerinin bedellerinin ise aynı Şartnamenin “Sözleşmede Bulunmayan İşlerin Fiyatının Tespiti” başlıklı 22’nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü çerçevesinde, iş kaleminin veya iş grubunun niteliğine göre kaynakların verimli kullanılması gözetilerek; aşağıda sayılan;
“…
a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.
ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri.” rayiçlerden biri veya birkaçının veya tamamının kullanılması suretiyle belirlenmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede, … . Bölge Müdürlüğünce, ikmalden önceki … ve … İnşaatı İşinden kalan kum-çakıl ihzarat malzemesinin, … Ortak Girişiminin yüklenimi altında yapımına devam edilen … Barajı İkmal İşi’nde kullandırılmasına karar verildiği, söz konusu karar doğrultusunda 13.02.2015 tarih ve … sayılı Tutanakla idare malı … m3 doğal, kırma, tuvenan kum ve tuvenan malzemenin Yükleniciye teslim edildiği, ancak gerek bahse konu tutanakta gerekse de ihale dokümanında idare malı niteliğindeki kum-çakıl malzemesinin bedeline ilişkin herhangi bir tespitte bulunulmadığı ve bu malzemenin ikmal işi bünyesinde kullanılıp kullanılmadığı, kullanıldı ise de hangi imalatlar bünyesinde kullanıldığına ilişkin herhangi bir takibin yapılmadığının anlaşılması üzerine denetçi tarafından düzenlenen sorguda, Yükleniciden kesilmesi gereken ihzarat malzemesi bedelinin; DSİ Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan birim fiyatlar (B-08.021/2, B-08/021/3, B-15.344/1 ve B-07.D/4 no.lu pozlar) esas alınmak suretiyle … TL olarak hesap edildiği görülmüştür.
Ancak, sorgu üzerine sorumlular tarafından gönderilen savunmalardan, … Barajı İkmal İnşaatı Projesinde, İdare tarafından Yükleniciye teslim edilen ihzarat malzemesinin silindirle sıkıştırılmış beton (SSB) yapımında kullanıldığı ve SSB imalatının dere yatağından çıkarılan malzeme ile yapılması ve İdare tarafından teslim edilen malzemenin de dere yatağından temin edilmiş olması nedeniyle sorguda iddia edildiği şekilde ocak taşı kullanımının söz konusu olmadığı, bu sebeple de 08.021/2 no.lu “Ocak Taşından Konkasörle Beton için Kırmataş Hazırlanması” pozu ile B-08.021/3 no.lu “Ocak Taşından Konkasörle Beton İçin Kırmataş Hazırlanması” pozunun ihzarat bedelinin tespitinde kullanılmasının uygun olmadığı ve söz konusu malzemeler, Yüklenici tarafından silindir ile sıkıştırılmış beton (SSB) yapılması imalatında kullanıldığından, sözleşme ekinde yer alan “… Barajlarda Silindir ile Sıkıştırılmış Beton Yapılması” birim fiyatına benzer nitelikte “ … poz no.lu “İdarece Verilen Agrega Kullanılarak Barajlarda Silindir ile Sıkıştırılmış Beton Yapılması (SSB)” yeni birim fiyatının oluşturulduğu, 01.07.2019 tarihinde onaylanan … no’lu hakedişte; İdarece verilen agrega kullanılarak üretilen beton miktarının yapılan işler listesinin …’üncü sırasında yer alan … pozundan (… TL/m3) düşülerek, …’inci sıradaki … pozuna (… TL/m3) eklendiği,
Buna müteakip, sorgu üzerine, Bölge Müdürlüğü Makamının 19.07.2019 tarih ve … sayılı Oluru ile bir “Kontrol, Denetim ve İnceleme Komisyonu”nun görevlendirildiği ve bu raporda, İdarece verilen agrega kullanılarak barajlarda silindirle sıkıştırılmış beton yapılması (SSB) yeni birim fiyatının … TL/m3 yerine … TL/m3 olduğunun tespit edildiği, harcama yetkilisi tarafından, Komisyon Raporu doğrultusunda raporda belirtilen şekli ile yükleniciden tahsilat yapılması talimatının verildiği ve … poz no.lu yeni birim fiyat yapıldığı ve … no.lu hakedişte, İdarece verilen agrega kullanılan beton (SSB) miktarının, yapılan işler listesinin …’inci sırasında yer alan … pozundan (… TL/m3) düşülerek, …’uncu sıradaki … pozuna (… TL/m3) eklendiği,
Böylelikle, sorumlu savunmaları doğrultusunda yeniden yapılan hesaplama neticesinde; yeni kamu zararı tutarının … TL olduğu ve bu tutarın da … tarih ve … numaralı, … tarih ve … numaralı muhasebe işlem fişi ile Yüklenici …’den mahsuben tahsil edildiği ve esasında sorgu konusu edilen ihzarat kesintisi hususunun DSİ 2018 Yılı Yargı Raporuna konu edildiği, ancak 2018 yılı ödeme emri belgeleri ile yapılan ödeme tutarının denetçi tarafından hesap edilen kamu zararı tutarını karşılamaması nedeniyle 2017 yılına ilişkin ödeme emri evrakının da sorgu kapsamına dahil edildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, … yükleniminde bulunan … Barajı İkmal İnşaatı İşinde; Yükleniciye tutanak mukabili idare malı malzeme olarak teslim edilen … m3 doğal, kırma, tuvenan kum ve tuvenan malzeme bedelinin yükleniciden alınmamasından kaynaklanan … TL’nin;
2017 yılını ilgilendiren ve kamu zararı oluşturmayan … TL’si hakkında ilişilecek bir husus bulunmadığına,
2018 yılını ilgilendiren … TL’si hakkında ise Dairemizce yapılacak bir işlem bulunmadığına, oy birliğiyle karar verildi.